وقتی به دنبال پارچه خیاطی مناسب می‌گردید؛ به‌راحتی ممکن است احساس سردرگمی کنید. به‌خصوص در افرادی با تجربه کم در زمینه خیاطی و با وجود انواع مختلف پارچه‌های موجود در بازار، چشم‌ها معمولا فقط به رنگ‌ها یا طرح‌های آشنا را جذب می‌شوند. اما این ویژگی تنها یکی از عوامل متعددی است که در انتخاب پارچه مناسب نقش دارد. بنابراین برای انتخاب بهترین پارچه برای طراحی لباس باید به جزئیات بسیار بیشتری توجه کنید.

وقتی وارد یک پارچه فروشی می‌شوید؛ قفسه‌های گوناگون و تخته‌های پارچه که روی هم چیده شده‌اند؛ مشخص می‌کنند که شما چه نوع پارچه‌ای را بیشتر یا کمتر ببینید. در این شرایط بهترین کار این است که درباره انتخاب نوع پارچه، روش قدم زدن در فروشگاه را انتخاب نکنید. ما اینجا هستیم که در این آموزش خیاطی به شما بگوییم که چگونه مانند یک خیاط حرفه‌ای کار انتخاب بهترین پارچه برای طراحی لباس را انجام دهید؛ و بدانید چه ملاحظاتی را باید در انتخاب پارچه خیاطی مناسب در نظر بگیرید.

در انتخاب انواع پارچه لباسی چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

به طور خاص هنگام انتخاب پارچه خیاطی لباس، مهم است که به این موارد فکر کنید:

• واکنش پوست شما به آن چیست. به عبارت دیگر احساس پوست شما در برخورد با پارچه چگونه است. به عنوان مثال طبیعی است که باید از پارچه‌های زبر و خارش‌آور تا جای ممکن دوری کنید. در مقابل باید به پارچه‌هایی توجه کنید که روی پوست شما حالتی صاف و نرم داشته و حس می‌کنید که می‌توانید آنها را برای ساعات طولانی تحمل کنید.
• چگونه روی بدن شما می‌نشیند. در واقع در اینجا باید بررسی کنید که پارچه مدنظر چگونه به بدن می‌چسبد. فراموش نکنید که بیشترین چیزی که در اغلب اوقات ما را از یک لباس خاص دور می‌کند؛ نحوه آویزان شدن و چسبیدن آن بر روی بدن ما است؛ و این موضوع بیش از هرچیز به جنس پارچه بستگی دارد. دقت کنید که هر لباسی با هر جنسی، می‌تواند روی چوب لباسی خوب به نظر برسد؛ اما همان لباس در بدن شما کاملا متفاوت باشد.
• رفتار پارچه هنگام دوخت چگونه است. منظور از رفتار پارچه هنگام دوخت، نوع واکنش آن به عملیات برش و دوخت است. سادگی دوخت یک پارچه، حفظ ظرافت و زیبایی و نوع به هم چسبیدن آن از محل دوخت، از مواردی است که می‌تواند روی نتیجه نهایی کار موثر باشد. البته بررسی این موضوع در پارچه فروشی ممکن نیست؛ اما به مرور و با کسب تجربه کار با انواع پارچه، با رفتار هر جنسی از آن آشنا خواهید شد.
• کیفیت پارچه چگونه است. در نهایت کیفیت پارچه را می‌توان از ابعاد گوناگون مورد توجه قرار داد. آیا پارگی یا نقصی در چاپ ندارد؟ آیا در سطح آن الیاف شل، لکه‌های رنگی عجیب و بیرون‌زدگی ندارد؟ فراموش نکنید که این عیوب می‌توانند حتی در هنگام دوخت و دوز تشدید شوند.

آشنایی با انواع پارچه

الیاف پارچه به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: گیاهی، حیوانی و مصنوعی. در عمل نیز نوع الیاف، بسیاری از ویژگی‌های یک پارچه خاص را مشخص می‌کند. در نتیجه داشتن درک اولیه از انواع الیاف، انتخاب بهترین پارچه برای طراحی لباس در هر پروژه را آسان‌تر می‌کند.

در ادامه به‌طور مختصر این الیاف را معرفی کرده‌ایم:

الیاف گیاهی: الیاف گیاهی شامل انواع پنبه، کتان، کنف و رامی هستند. الیاف گیاهی چه مرطوب و چه خشک، محکم هستند. همچنین به‌راحتی رنگ می‌گیرند؛ و البته به راحتی نیز شسته می‌شوند.

الیاف حیوانی: الیاف حیوانی یا الیاف مشتق شده از حیوانات شامل ابریشم، پشم و… هستند. پارچه‌های ساخته شده از این الیاف، نسبت به حجم خود وزن سبکی دارند. آنها به‌طور طبیعی دارای خاصیت الاستیک هستند؛ در نتیجه در برابر چروک شدن مقاومت می‌کنند. همچنین این الیاف قابلیت خوبی در رنگ شدن دارند.

الیاف مصنوعی: الیاف مصنوعی شامل ابریشم مصنوعی، استات و تری‌استات، اکریلیک، نایلون، پلی‌استر و اسپندکس هستند. این الیاف گاهی خواص الیاف طبیعی را بهبود می‌بخشد. به عنوان مثال الیاف مصنوعی می‌توانند پارچه‌ها را الاستیک، بادوام، دارای رنگ ثابت و عایق کنند. همچنین مراقبت و پوشیدن اغلب منسوجات دست‌ساز آسان است؛ اما متأسفانه هزینه‌های سنگین‌تری برای محیط زیست دارند.

انواع پارچه از نظر ساختار

همه انواع پارچه‌ها و بافتنی‌ها، بافته یا غیر‌بافته، از الیاف و نخ ساخته شده‌اند. برخی از پارچه‌ها از الیافی ساخته می‌شوند؛ که توسط عملیات حرارتی، مکانیکی یا شیمیایی به یک‌دیگر متصل می‌گردند. وقتی بفهمید که این نوع پارچه چگونه شکل می‌گیرد؛ می‌توانید آنها را در میان پارچه‌های دیگر تشخیص دهید. این توانایی به شما کمک می‌کند تا پارچه را به درستی با پروژه خیاطی مدنظرتان مطابقت داده و مشکلات دوخت و دوز را به حداقل برسانید. همچنین ظاهر کلی، راحتی و تناسب لباس دوخته شده را بهبود می‌بخشد.

کدام پارچه برای طراحی لباس بهترین است؟

در بیشتر موارد هنگام طراحی لباس، پارچه‌هایی با الیاف طبیعی، مصنوعی یا ترکیبی از هر دو ترجیح داده می‌شود. همچنین پارچه‌های بافته شده، برای ساخت اقلام سفارشی ایده‌آل هستند.

هنگامی که شما یک نوع لباس مجلل‌تر و خاص‌تر، مثل خرید لباس عروس یا لباس مجلسی را در نظر می‌گیرید؛ بهترین پارچه برای طراحی چنین لباسی یکی از این گزینه‌ها خواهد بود: ابریشم خام، ساتن، تافته، مخمل، توری یا ارگانزا.

همچنین برای یک لباس مجلسی که به‌خوبی روی بدن بنشیند؛ می‌توانید پارچه‌هایی با وزن متوسط ​​با مقداری اسپندکس یا الاستین را در نظر بگیرید. برای لباس‌های پوشیده هم می‌توانید پارچه‌های سبک‌وزن مانند ژرسه، کرپ، چلسی و چارموز را انتخاب کنید.

در ادامه و به تفکیک این پارچه‌ها را معرفی کرده و آنچه باید هنگام تصمیم‌گیری و انتخاب بین موارد مختلف در نظر بگیرید را شرح داده‌ایم.

• پنبه از گیاه پنبه به دست می‌آید. قیمت ارزان، تمیز کردن آسان و نرمی و راحتی از ویژگی‌های آن است. متاسفانه پنبه به‌راحتی کشیده شده و شکل خود را از دست می‌دهد. همچنین به مرور زمان مستعد فرسودگی است.
• جین از پارچه پنبه‌ای به‌دست می‌آید؛ اما به‌گونه‌ای بافته شده است که یک نوار مورب ایجاد کرده و آن را بسیار سفت و محکم می‌کند. جین محکم بوده و به‌خوبی روی بدن پوشش ایجاد می‌کند؛ به همین دلیل است که در شلوار جین بسیار استفاده می‌شود.
• فلانل سبک و نرم است؛ و اغلب برای پوشاک مخصوص هوای سرد عالی است. این پارچه اغلب از پشم، پنبه یا الیاف مصنوعی ساخته می‌شود؛ و می‌توان آن را برس زد تا نرم‌تر شود.
• کنف از ساقه گیاه ماری‌جوانا تهیه می‌شود؛ اما حاوی مواد مخدر نیست. همچنین بافت آن شبیه کتان است؛ بنابراین با آب رابطه خوبی دارد. نقطه ضعف کنف، تمایل آن به چین و چروک شدن است.
• کتان پارچه‌ای سبک وزن است؛ که در هوای گرم به‌خوبی ایجاد تهویه می‌کند. این پارچه می‌تواند هم معمولی و هم مرتب به‌نظر برسد. الیاف این پارچه فیبری طبیعی است؛ که از گیاه کتان به دست می‌آید. نکته منفی کتان نیز این است که به‌راحتی چروک می‌شود؛ و نیاز به شستشوی ملایم دارد.
• نایلون به عنوان جایگزینی مصنوعی برای ابریشم و برای بافت جوراب زنانه اختراع شد. نایلون محکم و ارزان بوده و به‌راحتی شسته می‌شود، به همین دلیل است که از جنگ جهانی دوم برای ساخت چتر نجات و لاستیک از آن استفاده می‌شود.
• پلی‌استر بسیار راحت است؛ به‌خوبی شسته می‌شود؛ و به مراقبت خاصی نیاز ندارد. بنابراین اغلب مزون‌ها تمایل دارند از پارچه‌های ترکیبی پلی‌استر استفاده کنند. همچنین آنها به‌خوبی رنگ می‌گیرند؛ بادوام هستند و ثبات رنگ بسیار عالی دارند. در مقابل از آنجایی که ترکیبات پلی‌استر ساخته دست بشر است؛ به‌خوبی پنبه تبادل هوا نمی‌کند. هرچند این موضوع برای لباس‌هایی خاص و کم‌مصرف مثل لباس‌های شب و مجلسی خیلی مهم نیست.
• ساتن می‌تواند سبک یا سنگین باشد. همچنین از نظر ظاهری براق، صاف، ابریشمی و روان است.
• ابریشم از دوران چین باستان وجود داشته است. این الیاف فوق‌العاده صاف و براق است؛ و از پیله پروانه درخت توت به دست می‌آید. ابریشم بسیار سبک، روان و البته لطیف است! ابریشم برای پوشش و آستر گزینه‌ای ایده‌آل است.
• ریون به‌خوبی پوشیده می‌شود؛ زیرا سبک وزن است. البته همچنان از پنبه سنگین‌تر است. ریون معمولا ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی است. این پارچه نرم، راحت و صاف است؛ و در آب‌وهوای گرم و مرطوب ایده‌آل است. نکته منفی ریون این است که نیاز به شست‌وشوی دقیق داشته و دوام زیادی ندارد.
• پشم از موی گوسفند و بز به دست می‌آید. این الیاف خیلی گرم است؛ اما ممکن است خارش هم داشته باشد. همچنین موهر گونه ای از پشم است؛ که از بزهای آنگورا به دست می‌آید.

چند باید و نباید در انتخاب پارچه خیاطی

حالا که با انواع الیاف و پارچه و ویژگی‌های هرکدام آشنا شده‌اید؛ وقت آن رسیده که نکات دقیق‌تری را هنگام انتخاب و خرید پارچه در نظر بگیرید. آخرین بخش از این نوشته را به این نکات، و بایدها و نباید‌های انتخاب پارچه خیاطی اختصاص داده‌ایم.

دقت کنید که رنگ پارچه یک‌دست و بدون خط و خال باشد. شما به راحتی می‌توانید علائم رنگرزی ناهموار را تشخیص دهید. البته ممکن است در نواحی گوناگون، لکه‌های روشن یا علائم محو شدن رنگ به‌صورت طبیعی و یک‌دست وجود داشته باشد؛ که این یک مشکل محسوب نمی‌شود. اما اگر این تغییر رنگ، بخشی از طرح پارچه نباشد؛ نواحی رنگ روشن ممکن است نشان‌دهنده نقص پارچه باشند. پیشنهاد دیگر این است که پارچه را در فضای باز و در معرض نور طبیعی قرار دهید؛ و رنگ‌آمیزی آن را به‌طور کامل برای هرگونه نقص بررسی کنید.

موقعیت و جغرافیای مکانی که در آن لباس می‌پوشید نیز نقش مهمی در انتخاب پارچه خواهد داشت. شما یک لباس پشمی را برای سفر به صحرا در تابستان نمی‌خواهید. با این حال، این پارچه ممکن است بهترین انتخاب برای لباس تعطیلات زمستانی شما باشد.

نکته دیگر اینکه منسوجات طبیعی، به‌طور کلی برای آب‌وهوای گرم‌تر مناسب‌تر هستند. به‌عنوان مثال یک مراسم عروسی در ماه مرداد، ممکن است مناسبت خوبی برای پوشیدن یک لباس عروس سایز بزرگ از جنس شیفون باشد.

رنگ عامل دیگری است که بسیاری از افراد اغلب به‌طور کامل آن را در نظر نمی‌گیرند. دقت کنید که رنگِ پارچه انتخابی شما در نور مصنوعی، نور طبیعی یا حتی در کنار هم، چگونه به‌نظر می‌رسد. همچنین به این فکر کنید که آیا مناسبت پیش رو، به رنگ روشن تابستانی نیاز دارد؛ یا به رنگ تیره پاییزی. همه اینها فاکتورهای مهمی هستند که قبل از برش پارچه باید در نظر داشته باشید. در اغلب مواقع پس از برش پارچه، قادر به برگرداندن آن نیستید؛ بنابراین پس از رفتن به خانه و فهمیدن تفاوت رنگ آن با آنچه در فروشگاه دیدید؛ بهتر است تلاشی برای پس دادن آن نکنید.

همچنین نکته جالبی که هنگام خرید پارچه‌های بسیار گران‌قیمت باید به آن توجه کنید؛ خرید مقداری پارچه پنبه‌ای برای تهیه یک مدل آزمایشی، قبل از برش پارچه گران‌قیمت‌تر است. به عنوان مثال در مزون لباس عروس از این روش برای اطمینان از درستی برش الگوها استفاده می‌کنند. در واقع این کار همان چیزی است که برخی از بهترین طراحان جهان هنگام طراحی یک لباس سفارشی برای مشتریان رده بالای خود از آن استفاده می‌کنند. این کار به شما اجازه می‌دهد تا بدون آسیب رساندن به پارچه اصلی، تغییرات اساسی در طرح ایجاد کنید.

در نهایت فراموش نکنید که انتخاب بهترین پارچه برای طراحی لباس می‌تواند تفاوت بزرگی در ظاهر لباس شما ایجاد نماید. بنابراین در انتخاب پارچه خیاطی صبور باشید؛ و به فرآیند انتخاب خود اعتماد کنید.